NAJWIĘKSZE BOGACTWO ZIEMI STRZELIŃSKIEJ

Kamień to największe bogactwo Ziemi Strzelińskiej. W żadnym innym miejscu w Polsce na tak niewielkim obszarze nie występuje taka różnorodność bogactwa skał i minerałów. Lokalne surowce eksploatowane są już od wielu setek lat. Miejsca ich występowania znaczą nieczynne kopalnie, wyrobiska i kamieniołomy, które stały się najbardziej charakterystycznym elementem krajobrazu Ziemi Strzelińskiej. Kryje ona w sobie nie tylko najbardziej znane granity, ale także łupki kwarcytowe, bazalty, wapienie krystaliczne, kaolin, grafit a nawet marmur.

Pod względem geologicznym teren Powiatu Strzelińskiego dzieli się na dwie odmienne części: pierwsza z nich, północna, to teren urodzajnej Równiny Wrocławskiej zbudowanej przede wszystkim z czwartorzędowych lessów. Dzięki temu w tej części powiatu rozwija się rolnictwo mając ku temu doskonałe warunki glebowe. Druga, południowa część powiatu to – według terminologii geologicznej – fragment bloku przedsudeckiego, który powstał w okresie kaledońskim jako część Prasudetów. Dużo później, bo dopiero w trzeciorzędzie, Sudety właściwe wypiętrzyły się ponad blok przedsudecki, którego najciekawszą obecnie częścią są Wzgórza Strzelińskie. Południowa część powiatu to pas Wzgórz Strzelińskich zbudowanych z granitu, który wcisnął się pomiędzy stare warstwy kwarcytu i wapieni oraz Wzgórz Dobrzenickich i Lipowych zbudowanych ze sjenitów niemczańskich i granitów wśród których w okolicy Górki Sobockiej występuje żyła bazaltu. Ponadto w okolicy Przeworna i Gębczyc występują wapienie krystaliczne, zaś w okolicy Strużyny, Jegłowej, Kuropatnika i Gromnika – kwarcyty i łupki kwarcytowe. Całe to bogactwo geologiczne sprawia, że Ziemia Strzelińska, a zwłaszcza jej południowa część to prawdziwa perełka na geologicznej mapie Polski.

Strzelińskie kamieniołomy granitu położone na zboczach wzgórza Gołka to największe wyrobisko kamienia nie tylko w Polsce, ale i w całej Europie. Głębokość głównego wyrobiska sięga 120 metrów, jego długość to 650 a szerokość – 300 metrów!

Tutejszy granit znany jest daleko poza Strzelinem: służył jako budulec między innymi Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie, pomnika warszawskiej Nike, pomników ofiar faszyzmu w Oświęcimiu i w Treblince, berlińskiego ratusza, Biblioteki Jagielońskiej w Krakowie, starego mostu na Wiśle w Tczewie i Dworca Centralnego w Warszawie. Także strzelińska Rotunda św. Gotarda – jeden z najstarszych kościołów na Dolnym Śląku, wzmiankowana już w 1233 roku, jest zbudowana z lokalnego surowca. Świadczy to o tym, że granit eksploatowano w Strzelinie już co najmniej osiemset lat temu. Na skalę przemysłową rozpoczęto wydobywanie granitu dopiero w I połowie XIX wieku. Od tego czasu zaczyna się stopniowa mechanizacja prac. Do dzisiaj stuletnie stalowe wieże wydobywcze są wykorzystywane do transportu urobku. Przez ten czas wrosły w pejzaż Strzelina stając się jednym z jego symboli.

Obecnie kopalnia granitu jest przedsiębiorstwem prywatnym, jednak ze względu na jej wartość historyczną dla całej Ziemi Strzelińskiej podjęto działania mające na celu udostępnienie jej części dla potrzeb turystów.

Strzelińska kopalnia granitu – mimo, że największa i najbardziej znana – jest tylko jednym z bardzo wielu wyrobisk. Na terenie całego Powiatu Strzelińskiego jest bowiem kilkadziesiąt różnego rodzaju kamieniołomów – w większości już dziś nieeksploatowanych.

Na chwilę obecną eksploatacją oraz przetwórstwiem kamienia, pochodzącego z wyrobisk Kopalni Granitu Strzelin, zajmują się firmy:

  • MINERAL POLSKA Sp. z o.o. – kruszywa, grysy, kamień hydrotechniczny
  • „ZPK STRZELIN s.c.” – wydobywanie oraz obróbka kamienia na elementy cięte i cięto-łupane
  • STONPOL Sp. z o.o. – bloki granitowe i elementy łupane

Wszystkie produkty wykonywane są na ternie kopalni.

http://www.powiatstrzelinski.pl/upfiles/Kamien.pdf